Ostre zapalenie zatok- przyczyny, objawy, diagnoza i leczenie

Zatoki to wypełnione powietrzem przestrzenie za kośćmi górnej części twarzy. Wyściełane są komórkami z drobnymi włoskami, zwanymi rzęskami. Inne komórki w wyściółce produkują śluz, który wyłapuje zarazki i zanieczyszczenia, a rzęski wypychają go przez wąskie otwory zatokowe do nosa. 

W przypadku stanu zapalnego lub infekcji zatok śluz gęstnieje i zatyka otwory. Płyn gromadzi się w zatokach, powodując wzrost ciśnienia. Należy pamiętać, że bakterie mogą zostać uwięzione, namnażać się i zainfekować wyściółkę. Wtedy mamy do czynienia z zapaleniem zatok.

Jakie są najczęstsze przyczyny zapalenia zatok?

Zapalenie zatok może być przewlekłe lub ostre. Jeśli chodzi o ostre zapalenie, zwykle trwa 3 tygodnie lub krócej. Co ważne, nie powinniśmy mieć więcej niż trzy takie epizody w ciągu roku. Ten problem zdrowotny jest niezwykle powszechny. Zwykle wywołany jest infekcją wirusową górnych dróg oddechowych. Może być wywołany przez:

• infekcje wirusowe, np. przeziębienie,
• alergie,
• zanieczyszczenie powietrza i dym papierosowy,
• infekcje zębów,
• zwężone kanały nosowe z powodu polipów.

Jakie są najczęstsze objawy?

Do typowych objawów ostrego zapalenia zatok możemy zaliczyć przekrwienie błony śluzowej nosa oraz gęste wydzieliny o zielonkawej barwie. Może im towarzyszyć gorączka, zmęczenie oraz ból głowy i twarzy. Niektóre objawy są uzależnione od tego, która zatoka jest zainfekowana.

Jak zdiagnozować zapalenie zatok?

Infekcja zatok może być trudna do zdiagnozowania we wczesnym stadium, ponieważ może przypominać przeziębienie. Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku może pojawić się przekrwienie błony śluzowej nosa i zmęczenie. Jednakże klasyczne przeziębienie ustępuje zwykle po pięciu-siedmiu dniach, natomiast nieleczona infekcja zatok może trwać nawet 3 tygodnie lub dłużej. W przypadku zapalenia zatok częściej pojawia się także zielona wydzielina z nosa, gorączka i ból głowy.

Zapalenie zatok jest diagnozowane przez lekarza na podstawie objawów, historii choroby oraz badania uszu, nosa i gardła. Może także zbadać twarz, by sprawdzić tkliwość określonych zatok. W niektórych przypadkach wskazane są także badania RTG i tomografia komputerowa.

Jak wygląda leczenie?

Wiele infekcji zatok można wyleczyć naturalnymi sposobami, jednak niektóre leki mogą przyspieszyć powrót do zdrowia i zmniejszyć ryzyko przewlekłej infekcji. Wskazane mogą być:

• leki zmniejszające przekrwienie: otwierają zatoki i je przeczyszczają. Największą popularnością cieszy się pseudoefedryna (Sudafed), oksymetazolina (Afrin i inne) oraz fenylefryna (Neo-Synefryna);
• leki przeciwhistaminowe: łagodzą objawy alergii nosowych prowadzących do stanu zapalnego i infekcji, jednak niektórzy eksperci odradzają stosowanie tych środków, ponieważ mogą nadmiernie wysuszać i spowalniać proces oczyszczania zatok;
• sterydy donosowe: spraye przeciwzapalne zmniejszają obrzęk błon nosowych. Są szczególnie polecane alergikom. Zwykle wysuszają w mniejszym stopniu niż leki przeciwhistaminowe;
• spraye do nosa z solą fizjologiczną - są bezpieczne w użyciu i mogą przynieść pewną ulgę. Nawilżają kanały nosowe, rozrzedzają wydzieliny śluzu i wypłukują bakterie;
• leki przeciwbólowe;
• antybiotyki.

Pamiętaj jednak, że nie wszystkie przypadki wymagają leczenia antybiotykami. Porozmawiaj z lekarzem, który sposób leczenie jest najlepszy w Twojej sytuacji.

Artykuł przygotowany przy współpracy z Indexmedica - tomografia zatok kraków.